Ծանր հետագծի ցավալի կրկնության մեծ վտանգը. պատասխանատու կլինեն բոլորը

Իրադարձային a1news 2022-04-02 21:53:00 1026
Հետևեք մեզ՝ Telegram-ում
221715_Nd_fh.jpg

A1News.am-1in.am-ը գրում է. Այսօր լրանում է ապրիլյան քառօրյա պատերազմի վեցերորդ տարելիցը: 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից հետո ապրիլյան քառօրյա պատերազմը հանրային ենթագիտակցության մեջ մնաց 44-օրյա արհավիրքի «ստվերում», միանգամայն հասկանալի պատճառներով:

Միևնույն ժամանակ, 44-օրյա արհավիրքը Հայաստանի դեմ ծավալման այսպես ասած եզրագիծ մտավ թերևս հենց ապրիլյան քառօրյա պատերազմով, ինչին սակայն Հայաստանի հանրությունն ու այսպես կոչված քաղաքական ղեկավարությունն ու համակարգը բացարձակապես պատրաստ չէին և չպատրաստվեցին հավուր պատշաճի:

Եվ դա այն դեպքում, երբ թերևս հենց այդ համակարգը պետք է քառօրյայից անմիջապես հետո ձեռնամուխ լիներ այդ խնդրին, հանրության հետ բաց երկխոսության միջոցով, հանրությանն առերեսելով միջազգային և ռեգիոնալ այն իրադրությանը, ուժերի և մոտեցումների այն հարաբերակցությանը, որոնց բովում «եփվելու» էր Հայաստանի և Արցախի դեմ մեծ պատերազմը, այն մեծ պատերազմը, որի մասին Հայաստանի գերագույն գլխավոր հրամանատար Սերժ Սարգսյանը խոսել էր 2016 թվականի հուլիսին Արցախի ռազմա-քաղաքական ղեկավարության հետ փակ հանդիպմանը, ասելով, որ փոխզիջման չգնալու դեպքում կանգնելու ենք Ստեփանակերտն էլ կորցնելու վտանգի առաջ: Իսկ այդ փակ հանդիպմանը զուգահեռ, Հայաստանի հանրության հետ խոսակցություններում նույն Սերժ Սարգսյանն ու նրա գլխավորած համակարգը իրականությունը ներկայացնում էր բոլորովին այլ տրամաբանության ներքո:

Այս իրողությունը իհարկե ուներ իր թե սուբյեկտիվ, թե նաև օբյեկտիվ պատճառները և խնդիրը մեղավոր փնտրելը չէ, խնդիրը հասկանալն է, թե Հայաստանն ու Արցախը իբրև հասարակական-քաղաքական օրգանիզմ, ինչի՞ հետևանքով է, որ անկարող եղան համարժեք գննահատել իրողությունները, մարտահրավերները, ռիսկերը, և կայացնել անհրաժեշտ որոշումներ, որոնք թույլ կտային խուսափել աղետալի զարգացումներից, խուսափել ծանրագույն գին վճարելուց:

Քավ լիցի, խնդիրը որևէ մեկին արդարացնելը չէ, սակայն այս հարցում մեղավոր անձանց փնտրելը չի տալու ամբողջ պատկերը հասկանալու հնարավորություն, որովհետև 2016 թվականի մարտահրավերը Հայաստանի վրա եկավ դրանից շատ առաջ ձևավորված համակարգային իրողությունների բերումով, երբ օրինակ հայկական քաղաքական օրգանիզմն անկարող եղավ համարժեք գործել 2013 թվականին՝ եվրասիական նախագծերի պարտադրանքի ժամանակ, եվրասիական օղակը Հայաստանի պարանոցին հագցնելու ժամանակ: Որոշակի ժամանակահատվածից ի վեր Հայաստանի խնդիրների պատճառները անձանց շրջանակում փնտրելը ոչ միայն արդյունավետ չէ, այլ գործնականում նույնիսկ դարձել է բուն խնդիրներից շեղող մեթոդաբանություն, որը գուցե նույնիսկ այն համակարգային պարտադրանքների շարքից է, որին ենթարկվել է Հայաստանը տարիներ ի վեր, գործնականում արցախյան առաջին պատերազմից հետո, երբ ձևավորվում էր արդեն այսպես ասած խաղաղության միջավայրը: Այժմ էլ, Հայաստանում կա խորքային հարցերի պատճառների «անձնավորված» փնտրտուք, որից դուրս գալու մոտեցումները ևս արժանանում են «անձնավորված» գնահատականների: Դա կամ իրավիճակի ախտորոշման ու եզրահանգումների հարցում համարժեք լինելու հասարակական-քաղաքական խորքային անկարողության շարունակություն է, կամ Հայաստանի հասարակական-քաղաքական էֆեկտիվության որևէ հնարավորության դեմ գործվող չարամիտ դիտավորություն: Այդ ամենի հետևանքը կարող է լինել ծանր:

Այդ իմաստով է անհրաժեշտ վերստին հայացք գցել 2016-ի քառօրյային, հասկանալու համար, որ այն մի կողմից լիելով նախկինում թույլ տրված անհամարժեքությունների հետևանք, մյուս կողմից դարձավ նոր աղետի պատճառ, որովհետև այդ հետևանք-ահազանգից հետո հայկական հանրությունը դուրս չեկավ անհամարժեք պատրանքային իրականությունից և շարունակեց մնալ դրանում թե տվյալ պահի ռազմա-քաղաքական կառավարող համակարգի, թե նաև քաղաքական դաշտի մնացյալ մեծ ու փոքր միավորների գերակշռող մեծամասնության անհամարժեք վարքագծի պատճառով: Ահա այստեղ է նաև հիմքը, որը հիմք է տալիս հետագայում ծավալվածի համար պատասխանատու դիտարկել բոլորին, ոչ միայն 2018-ից առաջ և հետո եղած ֆորմալ իշխանություններին: Մեծ մտահոգության պատճառ է այն, որ 44-օրյա արհավիրքից հետո մեր անցնող ճանապարհը եթե ոչ ամբողջապես, ապա դեռևս իր զգալի մասով հիշեցնում է 2016-ի քառօրյայից հետո ճանապարհն ու դերակատարների մի մեծ մասի վարքագիծը:

Поделиться
Класс
Send