A1News.am- Ի՞նչ է սերմնաժայթքումը. Էյակուլյացիան կամ սերմնաժայթքումը սերմի արտանետումն է օրգանիզմից: Էյակուլյացիան էրեկցիայի նման ռեֆլեկտոր պրոցես է , բայց ավելի բարդ: Հեղինակների դիտումները ցույց տվեցին , որ սերմնաժայթքման ժամանակ սպերմատոզոիդները հայտնաբերվում են առաջին մի քանի պորցիաների մեջ, որից հետո անհետանում են, նորից ի հայտ գալիս 2-3 օր դադարից հետո:
Բայց սա չի նշանակում , որ առաջին սերմնաժայթքումից հետո հաջորդ անգամ եղած սերմնաժայթքման հետևանքով չի կարող լինել հղիություն: Սերմնաժայթքման պրոցեսը սկսվում է սերմնատար ուղիների կծկումներից, բաղկացած է երկու փուլից: Առաջին փուլը կոչվում է հավաքման փուլ, տեղի է ունենում մարդու կամքից անկախ: Երկրորդ փուլը կոչվում է դուրսբերման կամ ժայթքման փուլ: Այս փուլն ավելի էներգետիկ է, մասնակցում են մի շարք նյարդեր և մկաններ՝ նպաստելով սերմի շիթով դուրս բերմանը: Որոշ խնդիրների առկայության դեպքում սերմը ոչ թե շիթով է դուրս գալիս , այլ ծորալով(պրոստատիտ):
Հեղինակների ուսումնասիրությունները՝ կապված սերմնաժայթքման հաճախականության հետ տարբեր կենդանիների մոտ, տվեցին հետաքրքիր տվյալներ: Պարզվեց , որ որոշ կապիկների տեսակներ կարող են սերմնաժայթքում ունենալ մեկ օրվա մեջ 3-4 անգամ՝ մի քանի օր շարունակ , իսկ որոշները 20 րոպեի ընթացքում ունենում են ավելի քան երեք սերմնաժայթքում: Ոսկեգույն համստերիկը մեկ ժամվա մեջ կարող է միչև 50 սերմնաժայթքում ունենալ: Այլ հեղինակներ ուսումնասիրեցին ոչխարի մոտ սերմնաժայթքման առանձնահատկությունները: Պարզվեց , որ նույն օրվա մեջ 20 սերմնաժայթքումների առկայության դեպքում 19-րդ սերմնաժայթքման ծավալը եղել է 0,66 մլ և պարունակել մեկ միլիոն սպերմատոզոիդ, այն դեպքում, երբ առաջին սերմնաժայթքման ծավալը եղել է 0,7 մլ և պարունակել է 3.5 միլիոն սպերմատոզոիդ:
Վաղաժամ սերմնաժայթքումն անկարողությունն է կառավարել սերմնաժայթքման պրոցեսն այնքան չափով, որը բավարար կլիներ և տղամարդու, և կնոջ համար:
Վաղաժամ սերմնաժայթքումը հանդիսանում է տղամարդկանց մոտ ամենահաճախ հանդիպող խնդիրներից մեկը, ռուսական պոպուլյացիայում այն կազմում է 27,7%:
Վաղաժամ սերմնաժայթքման մասին խոսում են այն դեպքում, երբ սերմնաժայթքումը տեղի է ունենում առնանդամի ներհրման պահին կամ մինչև կնոջ օրգազմ ունենալը: Սերմնաժայթքումը տեղի է ունենում կամ ներհրման պահին, կամ մի քանի ֆրիկցիոն (ներհրում) գործողությունից հետո (դա կարող է տևել 1-2 րոպե), բայց այդ ընթացքում կինը դեռ չի հասցնում օրգազմ ունենալ:
Այսօրվա դրությամբ սեքսոլոգիայի մեջ չկա համընդհանուր կարծիք վաղաժամ սերմնաժայթքման մասին, քանի որ նորմայի և ախտաբանության սահմանները շատ լայն տատանումներ ունեն, և, բնականաբար, պահանջվում է խնդրի անհատական վերլուծություն: Օրինակ, որոշ երկրներում, եթե տղամարդու մոտ սեռական ակտը տևում է 30 վայրկյանից ավել, դա համարվում է շատ երկարատև և նորմայից շեղված:1970 թ-ին У. Мастерс-ը և В.Джонсон-ը հայտնեցին կարծիք, որ եթե տղամարդու մոտ սերմնաժայթքումը 50% դեպքերում լինում է ավելի շուտ, քան կինն ունենում է օրգազմ, ապա տվյալ տղամարդու մոտ ախտորոշվում է վաղաժամ սերմնաժայթքում: Հետագայում հեղինակներն իրենք եկան այն եզրահագնման, որ առաջարկված գաղափարն այդքան էլ ճիշտ չէ, քանի որ հաշվի չէր առնվում այն հանգամանքը, թե միգուցե կինն առհասարակ օրգազմ չի ունենում կամ օրգազմը լինում է սեռական հարաբերություններից դուրս իրավիճակներում (ձեռնաշարժություն, պետինգ և այլն):
Kaplan-ը (1974, 1987) կապում է վաղաժամ սերմնաժայթքման խնդիրն այն հանգամանքի հետ, որ տղամարդը չի կարողանում կամավոր ուժերով վերահսկել այդ ռեֆլեքսը: Հեղինակը նշում է , որ տղամարդը կարող է սովորել կառավարել սերմնաժայթքման ռեֆլեքսը և երկար ժամանակ դիմանալ սեռական ուժեղ գրգռվածությանը: Ի հակառակ այս կարծիքին՝ շատ հեղինակներ համարում են , որ սերմնաժայթքման նկատմամբ բացարձակ վերահսկողությունն ավելի շուտ բացառված բան է, քան թե կանոն (Кратохвил С. 1982, У. Мастерс և В.Джонсон, 1983 և այլն):
Վերջին ժամանակներս ավելի հաճախ տեղ է գտել այն տեսակետը, որ սեքսուալ խանգարումների թվին կարելի է դասել այն իրավիճակները, երբ նվազագույն սեռական գործողությունների ժամանակ արդեն լինում է սերմնաժայթքում, կինը չի հասցնում օրգազմ ունենալ, իսկ տղամարդը չի կարողանում վերահսկել այդ ամենն, ու արդյունքում զույգը ստեղծված դրությունը համարում է խնդիր:
1. Բացարձակ վաղաժամ սերմնաժայթքում- սերմնաժայթքումը լինում է սեռական ակտը սկսելուց 30-60 վայրկյանի ընթացքում (20 ներհրումից պակաս)
2. Հարաբերական վաղաժամ սերմնաժայթքում- սերմնաժայթքումը լինում է մինչև կնոջ օրգազմ ունենալը՝ չնայած անցած է լինում մեկ րոպեից ավել
3. Սերմնաժայթքում մինչև հարաբերություն սկսելը- սերմնաժայթքումը լինում է մինչև հարաբերությունը սկսելը կամ հենց ներհրման պահին:
Կա նաև այլ դասակարգում՝ ըստ Եվրոպական Ուրոլոգիական ասոցիացիայի՝
1. Առաջնային վաղաժամ սերմնաժայթքում, երբ խնդիրը տղամարդու մոտ կա սեռական կյանքի ամենասկզբից
2. Երկրորդային վաղաժամ սերմնաժայթքում, երբ խնդիրն ի հայտ է գալիս սեռական կյանքը սկսելուց որոշակի ժամանակ հետո, պատճառ կարող են հանդիսանալ տարբեր հիվանդություններ:
Վաղաժամ սերմնաժայթքման պատճառները տարբեր կարող են լինել: Պայմանականորեն դրանք կարելի է բաժանել երկու հիմնական խմբերի՝
1. Հոգեբանական(ֆունկցիոնալ)
2. Օրգանական:
Հոգեբանական պատճառներ՝
Ø Հազվադեպ, ոչ կանոնավոր սեռական ակտեր, որոնք բերում են սեքսուալ էներգիայի ավելացմանը
Ø Վախ և անհանգստություն սեռական ակտի ժամանակ՝ կապված կամ արտաքին գործոնների, կամ տղամարդու անհանգստության, կամ զույգային խնդիրների հետ
Ø Սերմնաժայթքման արագ լինելու սովորություն
Ø Զուգընկերուհու չափից դուրս սեքսուալ պահվածք
Ø Կուտակված սեքսուալ էներգիայից արագ ձերբազատվելու ցանկություն՝ հաշվի չառնելով կնոջ պահանջները
Ø Սերմնաժայթքման ռեֆլեքսի չգիտակցում:
Օրգանական պատճառներ՝
Ø Շագանակագեղձի հիվանդություններ՝ բորբոքային կամ կանգային բնույթի (պրոստատիտ)
Ø Վաղաժամ սերմնաժայթքման երկրորդային պաթոգենետիկ ձև: Խրոնիկ պրոստատիտների հետևանքով կարող է դիտվել շագանակագեղձի նյարդավորման կայուն խանգարում
Ø Վաղաժամ սերմնաժայթքման առաջնային պաթոգենետիկ ձև (պարացենտրալ բլթերի համախտանիշ)- ուղեղի համապատասխան կենտրոնների(պարացենտրալ բլթեր) վնասում, որի հետևանքով տղամարդը չի կարողանում կառավարել սերմնաժայթքման պրոցեսը: Այդ կենտրոնների վնասումը կարող է լինել ներարգանդային կյանքում՝ ինչ-որ վնասող գործոնների ազդեցության տակ կամ ծննդաբերական տրավմաների հետևանքով: Խոսքն այս դեպքում գնում է էյակուլյատոր ռեֆլեքսի շատ ցածր գրգռականության շեմի մասին, ինչի հետևանքով տղամարդու մոտ սերմնաժայթքումը և օրգազմը տեղի է ունենում նվազագույն ակտիվության ժամանակ:
Պարացենտրալ բլթերի համախտանիշի հիմնական ախտորոշիչ չափանիշները՝
Ø Տղամարդու մոտ առաջին սերմնաժայթքումները լինում են լիբիդոյի արթնացման վաղ փուլերում՝ ոչ ադեկվատ հանգամանքներում՝ հեծանիվ վարելու, վազքի, վախի և ուժեղ էմոցիոնալ լարվածության ժամանակ
Ø Ցերեկային ոչ ադեկվատ սերմնաժայթքումների առկայություն, հատկապես, եթե դրանք լինում են ոչ էրոտիկ զգացողությունների դեպքում
Ø Հաճախակի երազախաբություններ 40 տարեկանից հետո
Ø Հոգեբանական մաստուրբացիա, երբ սերմնաժայթքումը տեղի է ունենում էրոտիկ պատկերացումների ազդեցության տակ՝ առանց ֆիզիկական որևէ խթանման
Ø Վաղաժամ սերմնաժայթքում սեռական կյանքի հենց սկզբում
Ø Սերմնաժայթքում մակերեսային շոյանքների կամ հենց ներհրման(ինտրոիտուս) ժամանակ
Ø Էյակուլյատոր ատաքսիա, երբ հաջորդիվ սեռական հարաբերությունները սկզբնական ժամանակաշրջանում դեռ չեն անդրադառնում ակտի տևողության վրա, իսկ հետագայում հանկարծ առաջանում է անէյակուլյացիա, երբ սեռական հարաբերությունների ժամանակ սերմնաժայթքում չի լինում
Ø Անամնեզում մանկական էնուրեզի (գիշերամիզություն) առկայություն, քանի որ միզարձակման և սերմնաժայթքման կենտրոնները մոտ են տեղակայված՝ պարացենտրալ բլթերում
Ø Ալկոհոլի ազդեցության տակ ակտի տևողությունը չի երկարում
Ø Նյարդաբանական նշանների առկայություն՝ աքիլեսյան ջլային ռեֆլեքսների ինվերսիա, ոչ մշտական անիզոկորիա, օրալ ավտոմատիզմ, ներգանգային գերճնշման ախտանիշներ:
Պարացենտրալ բլթերի համախտանիշը МКБ-10 –ում դասակարգված է որպես վաղաժամ սերմնաժայթքում՝ պայմանավորված գլխուղեղի օրգանական վնասումներով (F06.82), իսկ մյուս տեսակը որպես վաղաժամ սերմնաժայթքում՝ պայմանավորված ուրոգենիտալ պաթոլոգիաներով (N40-N51):
Հոգեբանական վաղաժամ սերմնաժայթքման բնորոշ նշանները՝
